Wybór szkoły średniej – terminy, zasady, wnioski

Wybór szkoły średniej to pierwsza tak ważna decyzja, przed którą staje nastolatek. Trzeba nie tylko zdecydować się, do której szkoły chce się dostać, ale także dopilnować różnych formalności i terminów. To bardzo ważne, by nie spóźnić się ze składaniem wniosków i dokumentów nawet o minutę – inaczej system po prostu nie przyjmie zgłoszenia.

Po pierwsze, zastanów się, jakiego rodzaju szkoła najbardziej odpowiada twoim uzdolnieniom i zainteresowaniom. Czy chcesz kontynuować naukę w liceum ogólnokształcącym, technikum czy szkole branżowej pierwszego stopnia? Następnie wyszukaj w internecie strony internetowe szkół w twojej okolicy. Wypisz na kartce papieru wszystkie szkoły, które wchodzą w grę, a w nich profile klas (oddziałów), które cię interesują. W jednej szkole możesz próbować dostać się do kilku klas. Na stronie internetowej szkoły lub na stronie waszaedukacja.pl sprawdź, ile punktów trzeba było mieć w ubiegłych latach, by dostać się do danej klasy. Chodzi o punkty, które zgromadzisz na koniec ósmej klasy – składają się na nie punkty za świadectwo, za wynik egzaminu ósmoklasisty i za szczególne osiągnięcia.
Przy każdej klasie, którą rozważasz, zapisz na swojej kartce liczby punktów. Pamiętaj, że to nie jest liczba, która gwarantuje dostanie się do danego oddziału, tylko podpowiedź, ile punktów mieli uczniowie, którzy rok czy dwa lata temu stali się uczniami tej klasy.
Zwróć uwagę, które przedmioty ze świadectwa ósmej klasy są punktowane do klasy, która cię interesuje. Im lepszą otrzymasz ocenę końcową z tych przedmiotów, tym większe masz szanse.
W swojej szkole podstawowej lub na stronie swojej gminy (swojego powiatu, miasta) dowiedz się, jakie są zasady składania wniosków w twojej jednostce samorządu terytorialnego, a dokładniej: ile szkół możesz wpisać na swoją listę preferencji podczas składania wniosku w czasie rekrutacji. W Polsce każda jednostka samorządu terytorialnego może ustalić swoje zasady, tzn. to, ile szkół mogą wybierać kandydaci. Zwykle na listę można wpisać 3 szkoły (ale w nich można wskazać dowolną liczbę oddziałów, czyli klas). Są takie samorządy, które pozwalają wybrać 5, 10, a nawet – nieograniczoną liczbę szkół. Tak jest np. w Warszawie i Krakowie.

Obejrzyj dokładnie swoją listę wybranych szkół i klas. Porozmawiaj o swoich marzeniach i oczekiwaniach z rodzicami, a także popytaj znajomych. Możesz poradzić się wychowawcy lub doradcy zawodowego ze szkoły podstawowej. Sprawdź, jakie są opinie o wybranych szkołach, jaki jest do nich dojazd.
Jeśli zależy ci na wysokim poziomie kształcenia, poszukaj w rankingu Perspektyw, czy wybrana przez ciebie szkoła zajmuje wysokie miejsce. Pamiętaj, że do dobrych szkół zwykle trudno się dostać i że wysoki poziom szkoły wiąże się z dużymi wymaganiami stawianymi uczniom. Dobre wykształcenie można uzyskać także w szkole o nieco mniejszej renomie, ale przyjaznej i dobrze zarządzanej. Ważne jest, jaka atmosfera panuje w szkole, czy uczniowie są zachęcani do samodzielności, czy organizowane są szkolne festiwale, wymiany, ciekawe wyjazdy edukacyjne, jak wyposażone są pracownie przedmiotowe, sale gimnastyczne itp.
Ułóż listę wybranych szkół w takiej kolejności, jaka najbardziej ci się marzy: od najlepszej dla Ciebie szkoły, po szkołę najmniej cię interesującą. A teraz sprawdź bardzo ważną rzecz: ile punktów powinien mieć kandydat do wybranych klas. To istotne ze względu na sposób, w jaki system rekrutacji przydzieli uczniów do klas. System najpierw sprawdzi, czy kandydat ma odpowiednią liczbę punktów, żeby dostać się do klasy pierwszego wyboru, czyli tej wymienionej na pierwszym miejscu na liście preferencji. Jeśli punktów nie wystarczy, system przydzieli ucznia do tej kolejnej klasy z listy, do której wystarczy mu punktów. Dalszych klas z listy już system nie będzie w ogóle brać pod uwagę.

Wnioski do szkół średnich można składać od 17 maja 2021 r. Większość kandydatów może korzystać z elektronicznego systemu rekrutacji. Część jednostek samorządu terytorialnego korzysta jeszcze ze starego, tradycyjnego systemu, w którym wnioski pobiera się ze strony szkoły, wypełnia ręcznie, a następnie, podpisane przez przynajmniej jednego rodzica, dostarcza do wybranych placówek. W 2021 roku można to zrobić drogą elektroniczną.
W systemie elektronicznym wypełnia się listę szkół, zgodnie z kolejnością, jaką sobie wybraliśmy. Do wniosku można wpisać informacje o szczególnych warunkach, jakie spełnia kandydat (problemy zdrowotne ograniczające możliwość wyboru kierunku kształcenia ze względu na stan zdrowia, wielodzietność rodziny kandydata; niepełnosprawność kandydata; niepełnosprawność jednego z rodziców kandydata; niepełnosprawność obojga rodziców kandydata; niepełnosprawność rodzeństwa kandydata; samotne wychowywanie kandydata w rodzinie; objęcie kandydata pieczą zastępczą). Oczywiście trzeba mieć na nie odpowiednie zaświadczenia. Mogą one dać pierwszeństwo w naborze, jeśli na jedno miejsce w wybranej klasie będzie kilku kandydatów z taką samą liczbą punktów.
Wniosek musi podpisać przynajmniej jeden rodzic lub opiekun prawny. Może to zrobić za pomocą podpisu elektronicznego: profilu zaufanego (który łatwo poświadczyć np. poprzez bankowość elektroniczną).
Do klas, do których obowiązują dodatkowe egzaminy (sprawdziany uzdolnień kierunkowych, kompetencji i predyspozycji językowych, próby sprawności fizycznej), wnioski można składać do 31 maja do godziny 15.00. Wymienione sprawdziany odbędą się między 1 a 14 czerwca (dokładny termin ustala dyrektor szkoły).
Pozostali kandydaci mogą składać wnioski do 21 czerwca do godziny 15.00.
25 czerwca otrzymasz świadectwo, a 2 lipca poznasz wyniki swojego testu ósmoklasisty. Policz teraz, ile punktów masz na swoim koncie. Być może wynik cię zaskoczy, może okaże się, że masz szansę dostać się do lepszej szkoły albo raczej musisz poszukać mniej punktowanej. Uwaga: zgodnie z harmonogramem rekrutacji na rok 2021, między 25 czerwca a 14 lipca możesz jeszcze zmienić swoją listę preferencji. Tylko koniecznie musisz teraz zabrać wniosek z poprzedniej szkoły pierwszego wyboru i złożyć do tej, którą teraz masz na pierwszym miejscu listy preferencji.

Wyniki rekrutacji w roku 2021 poznamy 22 lipca. Będą dostępne w systemie naboru oraz na stronach internetowych szkół. Ale uwaga! Jeśli znajdziesz swoje nazwisko na liście kandydatów zakwalifikowanych, musisz jeszcze potwierdzić wolę uczenia się w danej klasie. Między 23 a 30 lipca trzeba złożyć w swojej nowej szkole oryginał świadectwa i wyniku egzaminu ósmoklasisty. Ten, kto tego nie zrobi, traci miejsce w klasie!
Kandydaci, którzy nie znaleźli miejsca w żadnej szkole, mają szansę na nabór w rekrutacji uzupełniającej. Odbywa się ona tak samo, jak pierwszy etap. Od 3 do 5 sierpnia (do godz. 15.00) składa się wnioski. Między 6 a 10 sierpnia kandydaci do klas sportowych, dwujęzycznych, artystycznych itp. przystępują do egzaminów zdolności kierunkowych, testów kompetencji i predyspozycji językowych oraz prób sprawności fizycznej w rekrutacji uzupełniającej. 16 sierpnia szkoły podają do wiadomości listy kandydatów zakwalifikowanych i niezakwalifikowanych w rekrutacji uzupełniającej. Między 17 a 20 sierpnia (do godziny 15.00) należy potwierdzić wolę przyjęcia do szkoły.