Filozofia współczesna

(1859–1938); niemiecki matematyk i filozof żydowskiego pochodzenia; urodził się na terenie dzisiejszych Czech w wielodzietnej rodzinie kapelusznika; studiował matematykę, fizykę, astronomię na Uniwersytecie w Lipsku – tam zainspirowały go wykłady z filozofii; po doktoracie z matematyki obronionym w 1883 r. głębiej zainteresował się filozofią; pod wpływem wykładów Franza Brentano na Uniwersytecie Wiedeńskim Husserl postanowił całkowicie poświęcić się filozofii; wypracował metodę redukcji fenomenologicznej, czyli zawieszenia sądów o świecie w akcie jego poznania; w 1887 r. się ożenił; miał troje dzieci; po ślubie pracował jako profesor filozofii m.in. na uniwersytetach w Getyndze, Fryburgu; na mocy antyżydowskiego prawa z 1933 r. Husserl nie mógł korzystać z biblioteki ani publikować swoich prac w Niemczech; po śmierci Husserla jego dorobek naukowy został w 1939 r. przemycony przez franciszkanina na Katolicki Uniwersytet Lowański w Belgii, dlatego jego dzieła przetrwały czas nazizmu w Niemczech

[zygmunt frojd] (1856–1939); austriacki lekarz pochodzenia żydowskiego, neurolog, twórca psychoanalizy; pochodził z rodziny mieszczańskiej; już w gimnazjum interesował się naukami przyrodniczymi; w 1873 r. zaczął studia medyczne na Uniwersytecie Wiedeńskim, a po ich ukończeniu zajmował się zagadnieniem budowy komórkowej układu nerwowego; od 1882 r. pracował w Szpitalu Powszechnym w Wiedniu (badał znieczulające właściwości kokainy); w 1885 r. zyskał uprawnienia, aby prowadzić własną praktykę; w czasie pobytu w Paryżu zainteresował się hipnozą w leczeniu histerii; intrygowały go też związki między seksualnością a życiem psychicznym człowieka; metody paryskie stosował w swojej prywatnej praktyce; w 1902 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a jego sława rosła; korespondował i współpracował z wieloma ówczesnymi specjalistami, m.in. Carlem Gustavem Jungiem (ostatecznie zerwali przyjaźń); psychoanaliza zyskała światowe uznanie (w 1910 r. powstało Międzynarodowe Towarzystwo Psychoanalityczne); najważniejsze dzieła: Objaśnianie marzeń sennych (marzenie senne jest fasadą utajonego pragnienia stłumionego przez cenzora), Psychopatologia życia codziennego (badania nad przejęzyczeniem, błędami), Trzy rozprawy z teorii seksualnej (życie seksualne sięga do wczesnego dzieciństwa), Wstęp do psychoanalizy (cykl wykładów), Kultura jako źródło cierpień (kultura to przymus narzucany przez innych)

[matrin hajdeger] (1889–1976); niemiecki filozof; studiował teologię, nauki przyrodnicze, filozofię, historię na uniwersytecie we Fryburgu Bryzgowijskim; był profesorem, a w 1933 r. został rektorem uniwersytetu, na którym studiował; w 1933 r. wstąpił do NSDAP, ale wystąpił z partii po 9 miesiącach, zrezygnował też ze stanowiska; po wojnie w ramach denazyfikacji został odsunięty od nauczania; w pracach z lat 30. i 40. odciął się od totalitaryzmu; jego zdaniem jedyne pytanie w filozofii dotyczy tego, co to znaczy być; rozróżnia byt od jego istnienia (można oddzielnie badać, czym jest przedmiot, materiał, z którego jest wykonany, oraz to, jak istnieje) – czym innym są obiektywne cechy przedmiotów, a czym innym cechy tego przedmiotu odkrywane w trakcie jego użytkowania, czyli jego istnienia; człowieka różni od innych rzeczy sposób, w jaki jest on obecny; obecność człowieka jest nieuchwytna – nigdy do końca nie wiadomo, kim jest człowiek; ma on różne możliwości zaistnienia

określił, jakie narzędzia należy stosować podczas interpretacji tekstów kultury: brzmienie słów, warstwa znaczeń wyrazów i zdań, warstwa wyglądów i warstwa przedmiotów przedstawionych. Ponadto dzieło pozostawia zawsze pewne miejsca niewypełnione, które stają się przedmiotem badań i interpretacji