Stanisław Wyspiański Wesele – opracowanie

(1869–1907); dramaturg, poeta, malarz, grafik, architekt; jego ojciec był rzeźbiarzem; po śmierci matki wychowywało go wujostwo Stankiewiczowie (gościło u nich wielu artystów i naukowców); kształcił się w krakowskim gimnazjum św. Anny (nauczano tam w języku polskim, przywiązywano wagę do historii i tradycji polskich), gdzie poznał m.in. Józefa Mehoffera, Lucjana Rydla; po maturze zapisał się na wydział filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego i rozpoczął studia w Szkole Sztuk Pięknych (jej dyrektorem był wówczas Jan Matejko); po 1890 r. podróżował (Włochy, Szwajcaria, Francja, Niemcy, Czechy), w tym czasie intensywnie malował i pisał dramaty; w 1894 r. wrócił na stałe do Krakowa (zaprojektował wówczas i częściowo wykonał polichromię w kościele Franciszkanów, podjął współpracę z Teatrem Miejskim jako autor dekoracji); w 1897 r. współtworzył Towarzystwo Artystów Polskich „Sztuka”, a rok później pracował w tygodniku „Życie” na stanowisku kierownika artystycznego; w 1900 r. ożenił się z chłopką Teodorą Teofilą Pytko; w tym samym roku był gościem na weselu Lucjana Rydla, które zainspirowało go do napisania dramatu Wesele i przyniosło mu sławę; w 1906 r. objął profesurę krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych; zmarł na kiłę; jego pogrzeb stał się manifestacją narodową

(1874–1941); tłumacz, pisarz, poeta, satyryk, działacz społeczny; studiował medycynę, ale prowadził też hulaszczy tryb życia (hazard, alkohol); popadł w długi, które chciał spłacić wojskowym stypendium (musiał je potem odsłużyć w armii austro-węgierskiej, ale przez symulowanie choroby psychicznej został zwolniony ze służby); nieodłączny towarzysz Przybyszewskiego, zakochany w jego żonie; pracował jako lekarz w Szpitalu św. Ludwika w Krakowie; kiedy pojechał na stypendium do Paryża, zafascynował się francuską literaturą (dokonał licznych jej przekładów); po powrocie w 1906 r. pisał teksty do literackiego kabaretu „Zielony Balonik”; w 1919 r. zrezygnował z pracy lekarza i przyjął stanowisko recenzenta w krakowskim „Czasie”; od 1922 r. mieszkał w Warszawie, gdzie m.in. był kierownikiem literackim w Teatrze Polskim, a także w latach 30. kierował kliniką promującą świadome macierzyństwo; po wybuchu II wojny światowej wyjechał do Lwowa; popierał agresję radziecką na Polskę (jego zdaniem przyniosła kres zacofanej Polsce szlacheckiej); został zamordowany przez Niemców wraz z grupą lwowskich profesorów