Literatura antyku

[dekorum] forma (styl) utworu jest zgodna z jego treścią

525–456 r. p.n.e.; jeden z trzech (obok Sofoklesa i Eurypidesa) najsłynniejszych tragików greckich; pochodził z rodziny arystokratycznej; brał udział w wojnach z Persami; napisał 90 dramatów, z czego znanych jest 79 tytułów, a  edynie 7 tragedii zachowało się w całości; tematy do swoich sztuk czerpał głównie z mitologii z wyjątkiem najstarszych Persów (o klęsce wojsk perskich pod Salaminą)

(496–406 r. p.n.e); obok Ajschylosa i Eurypidesa zaliczany do trójki wielkich greckich tragików; jako młodzieniec wygrywał rywalizacje sportowe, sprawował urzędy m.in. skarbnika, stratega, kapłana; wielokrotnie zwyciężał w agonach (turniejach) tragików; wprowadził do dramatu trzeciego aktora, rozbudował akcję, powiększył chór i ograniczył jego rolę w akcji, stosował malowane dekorację; ze 120 sztuk zachowało się 7 tragedii, w tym trylogia o dziejach rodu Labdakidów: Antygona, Król Edyp, Edyp w Kolonie

(485?–407 r. p.n.e.); najwybitniejszy obok Ajschylosa i Sofoklesa tragik grecki; wiele elementów jego życiorysu jest niepewnych, łącznie z okolicznościami śmierci (rozszarpanie przez psy); prawdopodobnie pochodził ze średnio zamożnej rodziny, ale odebrał staranne wykształcenie; zachowało się 19 jego tragedii (m.in. Elektra, Fedra, Fenicjanki); autor wprowadził do tragedii nowy typ bohatera wywodzącego się z ludu – jego postacie często kierują się namiętnościami, żądzą władzy, przeżywają silniej niż u innych tragików; z innych nowości: posługiwał się słownictwem zbliżonym do używanego na co dzień, wprowadził prolog, który ułatwiał widowni orientację w akcji, stosował chwyt deus ex machina, uniezależnił chór od akcji

(VIII w. p.n.e.); grecki wędrowny poeta i śpiewak (aojda); jego istnienie jest niepewne; mógł żyć w Jonii (dzisiejsza Turcja), choć według legendy siedem miast toczyło spór o jego rodowód; przypisuje mu się autorstwo Iliady i Odysei ze względu na liczne podobieństwa między tymi eposami

(VII w. p.n.e.); grecki poeta i wojskowy; autor patriotycznych utworów (głównie elegii) zachęcających do udziału w bitwie (liryka tyrtejska), wzywających do odwagi

(przełom VII i VI w. p.n.e.); grecka poetka; pochodziła z Lesbos; wywodziła się z arystokracji; przygotowywała młode dziewczęta do małżeństwa; pisała emocjonalne wiersze, których tematem była miłość; według legendy popełniła samobójstwo z powodu tragicznego uczucia do młodego żeglarza

(ok. 570–485 p.n.e.); grecki poeta; pochodził z Jonii w Azji Mniejszej; pisał utwory o tematyce biesiadnej i miłosnej

(VI w. p.n.e.); grecki bajkopisarz; postać legendarna; najprawdopodobniej pochodził z Frygii w Azji Mniejszej; uważany za twórcę bajki zwierzęcej

(ok. 556–468 p.n.e.); grecki poeta; znany przede wszystkim jako twórca utworów o charakterze żałobnym: epigramów (krótkich utworów umieszczanych na nagrobkach), elegii, trenów

(ok. 445–385 p.n.e.); grecki komediopisarz; autor ok. 45 sztuk (m.in. Chmury), z czego zachowało się 11; bardzo wcześnie rozpoczął karierę literacką; większość jego sztuk dotyczy krytyki elit; swoją twórczością przyczynił się do rozwoju komedii – w jego ostatnich utworach nie występuje chór, za to dominuje akcja

(106–43 p.n.e.); rzymski filozof, mówca, prawnik, polityk; piastował ważne urzędy państwowe; wykrył spisek Katyliny i doprowadził wbrew prawu do ukarania winnych, za co został wygnany z Rzymu; zwolennik Cezara; znany jest przede wszystkim jako znakomity mówca; studiował filozofów greckich (był zwolennikiem stoicyzmu); wzorem Sokratesa i stoików uważał postępowanie w zgodzie z naturą i cnotę za drogi do szczęścia; cenił przyjaźń i umiarkowany sceptycyzm

(70–19 p.n.e.); rzymski pisarz i poeta; pochodził z rodziny rolniczej; w uznaniu za Bukoliki (wiersze opiewające piękno wsi) został objęty pomocą Mecenasa; zyskał uznanie cesarza Oktawiana Augusta i majątek; z inspiracji władcy napisał 4-tomowy poemat Georgiki o życiu wiejskim oraz rzymski epos narodowy Eneida, który nie został ukończony, a cesarz opublikował go wbrew ostatniej woli twórcy

(65–8 p.n.e.); rzymski poeta; był synem wyzwolonego niewolnika; przyjaźnił się z Wergiliuszem i Mecenasem, który wspomagał go finansowo; autor licznych pieśni (carmina), a także satyr i listów

(43 p.n.e.–17/18 r. n.e.); poeta rzymski; pochodził z zamożnego rodu; pod koniec życia został wygnany z Rzymu z niejasnych powodów (być może z uwagi na frywolny charakter jego pieśni); twórca poezji miłosnej; największym jego dziełem były Przemiany (Metamorfozy) – poemat w 15 księgach opisujący skupione wokół bogów przemiany w naturze od powstania świata po czasy Cezara