Przyrost naturalny i dzietność w Polsce

różnica między liczbą urodzeń żywych a liczbą zgonów w danym okresie, np. w roku, miesiącu.

proces ubytku ludności na danym obszarze wskutek ujemnego współczynnika przyrostu naturalnego, który występuje przez długi czas.

ujemny współczynnik przyrostu demograficznego → regres demograficzny

wiek, kiedy kobieta może rodzić dzieci; w statystykach przyjmuje się zakres 15–49 lat.

liczba urodzonych dzieci przypadająca na jedną kobietę w wieku rozrodczym (15–49 lat).

przyrost naturalny przeliczony na 1000 mieszkańców. Jest wyrażany w promilach (‰).

Wzór: W_pn = W_u – W_z

gdzie:

W_u – współczynnik urodzeń (urodzenia na 1000 mieszkańców)

W_z – współczynnik zgonów (zgony na 1000 mieszkańców)

sytuacja demograficzna, w której co najmniej dwoje dzieci zastępuje rodziców w następnym pokoleniu.

Aby społeczeństwo mogło się rozwijać, jedna kobieta w wieku rozrodczym powinna urodzić średnio 2,15 dziecka (próg prostej zastępowalności pokoleń). 

• wojna,
• klęska głodu,
• mała liczebność roczników wchodzących w wiek rozrodczy (mała liczba rodziców rodzi mniejszą liczbę dzieci – to zjawisko nosi nazwę echa niżu demograficznego).

• ustanie okoliczności niesprzyjających rodzeniu dzieci, np. wojny – tzw. powojenna kompensacja urodzeń,
• duża liczebność roczników wchodzących w wiek rozrodczy (duża liczba rodziców rodzi większą liczbę dzieci – to zjawisko nosi nazwę echa wyżu demograficznego).