Zmiany w przemyśle na świecie

skały i minerały, które pozyskuje się z Ziemi, a następnie przetwarza na wyroby zaspokajające potrzeby człowieka lub wykorzystuje do produkcji innych towarów.

Dzieli się je na:

1. surowce energetyczne, np. ropa naftowa,
2. surowce chemiczne, np. sól kamienna,
3. surowce metaliczne, np. rudy miedzi,
4. surowce skalne, np. piasek.

produkt krajowy brutto; jeden z podstawowych mierników ekonomicznych. To wartość rynkowa (czyli cena sprzedaży) wszystkich dóbr i usług wytworzonych w kraju w określonym czasie, np. w ciągu roku.

procentowy udział ludności zatrudnionej w różnych działach gospodarki.

Przykłady:

• struktura zatrudnienia w sektorach gospodarki: 
  • rolnictwie, 
  • przemyśle, 
  • usługach,

• struktura zatrudnienia w działach sektora usług, m.in.: 
  • handel i naprawy, 
  • edukacja, 
  • finanse i ubezpieczenia, 
  • opieka zdrowotna i pomoc społeczna.

rodzaj przemysłu, którego historia sięga XVIII w. Do przemysłu tradycyjnego zalicza się działy, które wytwarzają produkty niewymagające stosowania najnowszych osiągnięć  naukowo-technicznych. Przykłady:

• górnictwo,
• hutnictwo,
• przetwórstwo ropy naftowej,
• produkcja maszyn i udządzeń,
• produkcja artykułów spożywczych,
• produkcja włókien i odzieży.

rodzaj bezrobocia, które:

• pojawia się wtedy, kiedy kwalifikacje osób bezrobotnych nie są dostosowane do potrzeb rynku pracy,
• jest długotrwałe,
• jest skutkiem zamykania zakładów przemysłowych lub przenoszenia produkcji do innych krajów,
• jest dużym problemem w regionach, gdzie dominuje jeden dział przemysłu, np. górnictwo, hutnictwo, włókiennictwo.

• Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD),
• Polska,
• Czechosłowacja,
• Węgry,
• Jugosławia,
• Rumunia,
• Bułgaria.

system gospodarczy, w którym:

• większość przedsiębiorstw jest własnością państwa,
• decyzje dotyczące produkcji i inwestycji w przedsiębiorstwach będących własnością państwa są podejmowane przez centralne władze kraju,
• władze centralne decydują o cenach towarów i usług na rynku.

To przeciwieństwo gospodarki rynkowej, w której wiekszość przedsiębiorstw jest prywatnych, a decyzje dotyczące ich działalności są podejmowane przez zarządy i właścicieli. 

Gospodarka centralnie sterowana występowała w państwach bloku wschodniego, w tym w Polsce do końca lat 80. XX w.

rodzaj gospodarki, w której:

• powszechna jest własność prywatna,
• działa swobodny obrót towarami/usługami,
• ceny towarów/usług są ustalane przez rynek – zależą od popytu (zapotrzebowania) i podaży (ilości dóbr dostępnych na rynku),
• władze państwowe nie ingeruję w działalność rynkową – podmioty gospodarcze (np. firmy, instytucje) decydują, co będą robić i w jaki sposób,
• istnieje wolność konkurencji – przedsiębiorstwa, które produkują to samo/świadczą te same usługi, rywalizują o klienta.

Gospodarka rynkowa jest przeciwieństwem gospodarki centralnie sterowanej, gdzie władza państwowa decyduje o rozwoju gospodarki, co ma być wytwarzane, w jakich ilościach i jakie mają być ceny towarów i usług.

Obecnie nigdzie na świecie nie działa modelowa gospodarka rynkowa, ponieważ władze państw szczegółowo regulują działanie tych działów gospodarki, które są najważniejsze dla bezpieczeństwa państwa, np. energetyki i ochrony zdrowia.