Położenie i obszar Polski

kąt zawarty między półpłaszczyzną południka 0° a półpłaszczyzną południka przechodzącego przez dany punkt na powierzchni Ziemi.

• Długość geograficzna może być wschodnia (E) lub zachodnia (W). 
• Wartość długości geograficznej podaje się w stopniach, minutach i sekundach kątowych. 
• Wartość długości geograficznej może wynosić od 0° (na południku przechodzącym m.in. przez Londyn) do 180° (na południku przecinającym O. Spokojny).
• Przykład: długość geograficzna Krakowa wynosi 20°E, czyli 20 stopni długości geograficzne wschodniej.

kąt zawarty między płaszczyzną równika a promieniem Ziemi przechodzącym przez dany punkt na jej powierzchni.

• Szerokość geograficzna może być północna (N) lub południowa (S).
• Wartość szerokości geograficznej podaje się w stopniach, minutach i sekundach kątowych. 
• Wartość szerokości geograficznej może wynosić od 0° (na równiku) do 90° (na biegunach).
• Przykład: szerokość geograficzna Krakowa to 50°N, czyli 50 stopni szerokości geograficznej północnej.

skały i minerały, które pozyskuje się z Ziemi, a następnie przetwarza na wyroby zaspokajające potrzeby człowieka lub wykorzystuje do produkcji innych towarów.

Dzieli się je na:

1. surowce energetyczne, np. ropa naftowa,
2. surowce chemiczne, np. sól kamienna,
3. surowce metaliczne, np. rudy miedzi,
4. surowce skalne, np. piasek.

pas wód morskich o maksymalnej szerokości 12 mil morskich, przyległych do wybrzeża. Wody terytorialne są integralną częścią terytorium państwa.

pas wód morskich przyległych do terytorium danego państwa, sięgający maksymalnie 200 mil morskich w głąb morza od linii brzegowej i granicy wód wewnętrznych. W wyłącznej strefie ekonomicznej:

• statki z innych krajów mogą swobodnie żeglować,
• tylko państwo, do którego należy strefa ekonomiczna, może korzystać z zasobów, np. wznosić wyspy, prowadzić badania lub wydobywać surowce.

rozciągłość obszaru z północy na południe/z południa na północ, wzdłuż południków.

To różnica między szerokością geograficzną 2 skrajnych punktów obszaru:

• wysuniętego najdalej na północ,
• wysuniętego najdalej na południe.

Rozciągłość południkową oblicza się na 2 sposoby – zależnie od tego, czy punkty skrajne leżą na tej samej półkuli, czy na różnych półkulach, czyli N i S:

• punkty skrajne są na tej samej półkuli → odejmujemy mniejszą wartość szerokości geogr. od większej, np. 71° – 35° = 36°; 
• punkty skrajne są na różnych półkulach (N i S) → dodajemy wartości szerokości geogr., np. 10°(N) + 8° (S) = 18°. 

rozciągłość obszaru z zachodu na wschód/ze wschodu na zachód, wzdłuż równoleżników.

To różnica między długością geograficzną 2 skrajnych punktów obszaru:

• wysuniętego najdalej na wschód,
• wysuniętego najdalej na zachód.

Rozciągłość równoleżnikową oblicza się na różne sposoby – zależnie od tego, czy punkty skrajne leżą na tej samej półkuli, czy na różnych półkulach, czyli W i E:

• punkty skrajne są na tej samej półkuli → odejmujemy mniejszą wartość długości geogr. od większej, np. 75° – 34° = 41°; 
• punkty skrajne są na różnych półkulach (W i E):
  • po obu stronach południka zerowego → dodajemy wartości długości geogr., np. 17°(W) + 8° (E) = 25°;
  •  po obu stronach południka 180° → dodajemy wartości, które są różnicami między południkiem 180° a długością geogr. skrajnych punktów, np.
    [180° – 153°(E)] + [180° – 171°(W)] = 27° + 9° = 36°.

dotyczący geologii, czyli nauki o budowie i historii Ziemi, głównie skorupy ziemskiej, oraz o procesach, które ją przeobrażają.

Wyróżnia się:

• geologię podstawową (w tym m.in. tektonikę, paleontologię, mineralogię), która zajmuje się problemami związanymi z budową i historią Ziemi,
• geologię stosowaną (w tym m.in. geologię złóż, hydrogeologię) zajmującą się poszukiwaniem złóż kopalin, badaniem wód podziemnych, badaniem utworów geologicznych na potrzeby górnictwa i budownictwa.