Doświadczenia, pomiary, niepewności pomiarowe

Słowo obserwacja może mieć dwojakie znaczenie.

1. Może oznaczać gromadzenie informacji zdobytych w wyniku przyglądania się naturalnemu przebiegowi zjawiska bez ingerowania w to, co się dzieje (np. obserwujemy tornado). W trakcie takich obserwacji możemy dokonywać pomiarów (np. mierzyć prędkość wiatru w trakcie huraganu).
2. Obserwacja może oznaczać również zwrócenie uwagi na istotny element lub czynnik występujący w zjawisku albo mający na to zjawisko wpływ. Może być wnioskiem płynącym z przyglądania się czemuś. Przykładowo można zaobserwować, że gdy chcemy pchnąć ciężki przedmiot, to w chwili wprawienia go w ruch, zwykle rusza on gwałtownie.

Doświadczenie (eksperyment) to badanie danego zjawiska w takich warunkach, które umożliwiają kontrolowanie jego przebiegu i jego istotnych czynników. Doświadczenie polega na aktywnym działaniu w celu dokonania istotnych obserwacji i/lub wykonaniu pomiarów.

Doświadczenia powinny być zaplanowane, mieć sformułowane cele, metodę prowadzenia badań i sposób analizy wyników.